wtorek, 7 sierpnia 2012

Pomnik Kościuszkowców

Pomnik Kościuszkowców – pomnik upamiętniający próby niesienia pomocy powstaniu warszawskiemu podejmowane przez żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Zlokalizowany jest u zbiegu ulic Wybrzeże Helskie i Okrzei przy wlocie do Portu Praskiego w dzielnicy Praga Północ w Warszawie, w pobliżu gmachu dawnej Komory Wodnej nad Wisłą.

14 września 1944 oddziały 1 Armii Wojska Polskiego i Armii Czerwonej zajęły Pragę, uwalniając od Wehrmachtu prawobrzeżną część miasta, gdy tymczasem od 1 sierpnia trwało powstanie warszawskie w lewobrzeżnej części Warszawy. We wrześniu podjęto zakończone niepowodzeniem próby przepraw przez Wisłę w rejonie przyczółka czerniakowskiego i na Kępie Potockiej.

Przewodniczącym społecznego komitetu budowy pomnika był Włodzimierz Sokorski. Wiosną 1979 ogłoszono konkurs na projekt monumentu pod hasłem "... ale najpiękniejszy jest naszej Wisły brzeg", gdzie spośród 30 zgłoszonych prac wybrano projekt Andrzeja Kastena. Pomnik miał stanąć w 1980, jednak plany te pokrzyżował zryw "Solidarności" i stan wojenny. Z inicjatywy Związku Kombatantów WP i Klubu Kościuszkowca do prac przystąpiono w październiku 1983, akt erekcyjny pod pomnik wmurowano 7 października 1983 w ramach 40. rocznicy powstania Ludowego Wojska Polskiego. Wykonano nasyp ziemny dla wyeksponowania 12-metrowej, 48-tonowej rzeźby Kastena odlanej w brązie w Zakładach Mechanicznych im. Marcelego Nowotki. Monumentalny posąg przedstawia żołnierza w rogatywce, z pepeszą w dłoni i rozwianej pelerynie rozpaczliwie wyciągającego rękę w stronę lewobrzeżnej Warszawy. Składał się z ok. 300 elementów. Z uwagi na wielkość i wagę odlewów wytyczono specjalną trasę ich przewozu z fabryki na miejsce montażu.

Całość kompozycji przekroczyła wysokość 16 metrów, a rozległy plac wyłożony kamiennymi płytami został obsadzony zielenią. Projektantem otoczenia pomnika był Bogusław Chyliński. W pracach przy budowie monumentu brały udział liczne warszawskie przedsiębiorstwa, weterani, młodzież oraz żołnierze Ludowego Wojska Polskiego.

Odsłonięcie pomnika nastąpiło 17 stycznia 1985 w 40. rocznicę wyzwolenia Warszawy.

W 2011 związku z realizacją projektu Port Praski pojawiły się plany przeniesienia monumentu w okolice Mostu Świętokrzyskiego.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz