niedziela, 28 września 2014

Pomnik Jana Kilińskiego

Pomnik Jana Kilińskiego w Warszawie – posąg Jana Kilińskiego, według projektu Stanisława Jackowskiego, znajdujący się przy ul. Podwale w Warszawie.
Jeden z nielicznych warszawskich pomników, który nie został zniszczony w czasie II wojny światowej.
Pomnik powstał według projektu Stanisława Jackowskiego, a odlany został w 1935 w firmie „Bracia Łopieńscy”. Odsłonięto go na Placu Krasińskich 19 kwietnia 1936 w obecności Ignacego Mościckiego w 30. rocznicę powołania Warszawskiej Izby Rzemieślniczej. Cokół pomnika został wykonany przez firmę kamieniarską Jana Fedorowicza z granitu finlandzkiego pochodzącego z rozebranego soboru św. Aleksandra Newskiego na placu Saskim. Po zakończeniu uroczystości ulicami Warszawy przeszedł uroczysty pochód przedstawicieli wszystkich cechów warszawskich, z których każdy niósł symbol swego zawodu.

W czasie wojny Niemcy zdemontowali pomnik w ramach zemsty za zdjęcie przez Polaków 12 lutego 1942 niemieckich napisów z pomnika Mikołaja Kopernika. Wkrótce jednak wyszło na jaw, że pomnik ukryto w magazynach Muzeum Narodowego i na jego fasadzie pojawił się napis: Jam tu ludu W-wy. – Kiliński Jan. Pojawił się też napis „podpisany” przez samego Kopernika: W odwecie za zniszczenie pomnika Kilińskiego zarządzam przedłużenie zimy o 6 tygodni. Zima tego roku była dłuższa.

Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945, nie zniszczony, a jedynie pozbawiony szabli, jako jeden z pierwszych warszawskich pomników stanął w alei 3 Maja naprzeciwko gmachu Muzeum Narodowego. 1 września 1946 został przeniesiony z powrotem na plac Krasińskich, gdzie stał przez 12 lat. 15 listopada 1959 pomnik po raz kolejny zmienił miejsce pobytu i tym razem już na stałe został przeniesiony na miejsce przy ul. Podwale, u wylotu ul. Piekarskiej. Nowy granitowy cokół ufundowali rzemieślnicy warszawscy, co upamiętnia napis wykuty na pomniku.

Umiejscowienie monumentu uzasadnione jest tym, że w jego pobliżu znajdowała się siedziba ambasadora rosyjskiego w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Jan Kiliński dowodził szturmem mieszkańców Starego Miasta na tę rezydencję 17 kwietnia 1794.

W latach 1993–1994 pomnik został poddany gruntownej renowacji, dzięki której wzmocniono jego osłabiony fundament i wyprostowano cokół odchylony od pionu o 12 stopni.
Pomnik składa się z rzeźby wykonanej z brązu o wysokości 4 metrów oraz granitowego cokołu o wysokości 3 metrów. Jan Kiliński rusza do szturmu, idąc w płaszczu, z wysoko podniesioną szablą i z pistoletem za pasem.

Na cokole widnieje napis: „JANOWI KILIŃSKIEMU WODZOWI LUDU STOLICY ROKU 1794. RODACY R. 1934”.

Pierwotnie na frontonie cokołu znajdowała się płaskorzeźba autorstwa Walentego Smyczyńskiego Kiliński prowadzący powstańców przez pl. Zamkowy, jednak po wojnie nie została ona odtworzona.

czwartek, 25 września 2014

Wisła i Wołga

Przy ulicy Marszalkowskiej 115, tuż obok teatru Capitol znajduje się interesująca rzeźba. Jednak żeby naprawdę dobrze tę rzeźbę zlokalizować w czasoprzestrzeni trzeba się cofnąć o trochę lat. Rzeźba nazywa się "Wisła i Wołga". Nazwy te to dwie główne rzeki Polski i Rosji. Teatr Capitol, który jeszcze nie tak dawno temu był kinem, przed zmianami ustrojowymi nazywał się kinem "Oka", co mam nadzieję dobrze zorientowani geograficzno - historycznie czytelnicy od razu skojarzą z inną rzeką w Rosji, tą znad której w 1943 r. wspólnie wyruszyła armia polska i radziecka w wojnie przeciwko Niemcom. Jednak symboli jest w tym miejscu jeszcze więcej, bo Wisła i Wołga - znajdują się tuż obok dawnego Domu Przyjaźni polsko - radzieckiej (dziś napis nad wejściem ogranicza się do "Domu Przyjaźni").
O samej rzeźbie trudno jest się jednoznacznie wypowiedzieć, bo w różnych źródłach pojawiają się różne dane. Wg niektórych autor jest nieznany a Wisła i Wołga stanęły tu w końcu lat 70. Z kolei inne źródła podają coś zupełnie odwrotnego - że ich autorką była Teresa Brzóskiewicz, a odsłonięcie miało miejsce w 1985 r. Niezależnie jednak od roku pochodzenia i autorstwa, wiadomo, że te dwie kobiety - dwie rzeki miały symbolizować przyjaźń między narodami, co współgrało z tym miejscem.

Jeszcze dwa słowa o kinie Oka. W nim bowiem już w latach osiemdziesiątych wyświetlano... filmy trojwymiarowe. Kiedy jeszcze żadnemu Amerykaninowi z Hollywood to się nie śniło Polscy widzowie w specjalnych okularach próbowali tu łapać trójwymiarowe motyle!;-)
Tekst pochodzi z bloga http://mojawarszawa.blox.pl

Pomnik Marii Konopnickiej

Pomnik Marii Konopnickiej – pomnik zlokalizowany w północno-zachodniej części Ogrodu Saskiego.
Pomnik upamiętniający Marię Konopnicką został odsłonięty 22 maja 1966 roku w 124. rocznicę urodzin pisarki. Monument powstał z inicjatywy gazety Płomyczek oraz Towarzystwa im. Marii Konopnickiej, dzięki której czytające ją dzieci zebrały około 600 tysięcy ówczesnych złotych. Autorem rzeźby jest Stanisław Kulon, pomnik ma dwa i pół metra wysokości i wykonany został ze sjenitu. Za swoją pracę autor otrzymał Złotą Honorową Odznakę m.st. Warszawy.