niedziela, 29 lipca 2012

Pomnik Braterstwa Broni

Pomnik Braterstwa Broni – pierwszy pomnik ustawiony w Warszawie po II wojnie światowej. Zlokalizowany jest na placu Wileńskim na Pradze Północ na skrzyżowaniu al. „Solidarności” i ul. Targowej. Odsłonięty został 18 listopada 1945 przed ówczesną siedzibą komunistycznego Rządu Tymczasowego RP mieszczącą się w przedwojennym budynku Dyrekcji Kolei Państwowych. Pomnik ten przez warszawiaków jest określany jako Czterech smutnych lub Pomnik czterech śpiących, trzech walczących lub w skrócie Pomnik czterech śpiących.
Autorstwo pomnika wiele źródeł przypisuje radzieckiemu majorowi A. Nieńko, który miał również zaprojektować drugi monument poświęcony żołnierzom radzieckim w parku Skaryszewskim. Niektóre źródła podają jednak, że autorem pierwotnego szkicu pomnika był A. Korolew, natomiast major Grigorij Nenko czuwał nad ideologiczną słusznością monumentu. Projekt zrealizowali architekci i rzeźbiarze związani z Biurem Odbudowy Stolicy: Stanisław Sikora, Stefan Momot, Józef Trenarowski, Józef Gazy, Bohdan Lachert i Jerzy Jarnuszkiewicz (wg J. Kasprzyckiego – S. Sikora, J. Trenarowski, J. Ślusarczyk, S. Momot, M. Kuriata). Początkowo rzeźby były gipsowanymi odlewami, pomalowanymi farbą imitującą brąz.

Dopiero w 1947 zastąpiono je odlewami z brązu. Odlewy wykonane zostały z metali uzyskanych z przetopienia niemieckiej amunicji zdobytej w Berlinie. W latach 1960-61 dokonano renowacji pomnika i jego przebudowy przez Zespoły Pracowni Plastycznych - wymieniono prowizoryczne okładziny na bloki jasnego piaskowca i odnowiono rzeźby.

Na cokole z czerwonego trawertynu, przeznaczonym pierwotnie dla projektowanego przed wojną pomnika księdza Ignacego Skorupki, został umieszczony napis w językach polskim i rosyjskim "Chwała bohaterom Armii Radzieckiej, towarzyszom broni, którzy oddali swe życie za wolność i niepodległość narodu polskiego Pomnik ten wznieśli mieszkańcy Warszawy 1945". W 1967, w związku z przebudową skrzyżowania ul. Targowej z al. "Solidarności" (wówczas Karola Świerczewskiego) pomnik przesunięto 8 metrów na wschód.

W 1992 pomnik miał zostać zdemontowany jako relikt poprzedniego ustroju, ale został wybroniony przez rzeźbiarza Stefana Momota, który wtedy przyznał się do autorstwa rzeźby.

W styczniu 2007 po raz kolejny pojawił się pomysł przeniesienia pomnika w inne miejsce i zbudowania na jego miejscu przystanku tramwajowego. Plany te potwierdzono w 2010 roku w związku z budową stacji metra, która będzie się znajdować w tym miejscu. 8 listopada 2011 rozpoczął się demontaż pomnika.

Pomnik Poległym i Pomordowanym na Wschodzie

Pomnik Poległym i Pomordowanym na Wschodzie w Warszawie – monumentalny pomnik autorstwa Maksymiliana Biskupskiego odsłonięty 17 września 1995 roku. Znajduje się u zbiegu ulic Muranowskiej i gen. Władysława Andersa w Warszawie.

Pomnik przedstawia stos krzyży na wagonie kolejowym bez ścian, który ustawiony jest na torach, a na każdym podkładzie szyn widnieje nazwa miejscowości znanych z kaźni narodu polskiego w ZSRR. Został wybudowany ku czci Polaków poległych i pomordowanych na Wschodzie, a w szczególności wywiezionych do łagrów na Syberii oraz ofiar zbrodni katyńskiej. Pomnikiem opiekują się członkowie Federacji Rodzin Katyńskich i organizacji kombatanckich. W 1999 modlił się tu Jan Paweł II podczas VII pielgrzymki do Polski. Obok pomnika w 2006 podczas pielgrzymki do Polski swoim papamobile przejeżdżał też Benedykt XVI.

Pomnik Jana III Sobieskiego

Pomnik Jana III Sobieskiego w Warszawie – rzeźba dłuta Franciszka Pincka umieszczona naprzeciwko Pałacu Łazienkowskiego, na ulicy Agrykoli, zaprojektowana przez Andrzeja Le Bruna.
Wykonanie pomnika zlecił Stanisław August Poniatowski, by w ten sposób uczcić wodza bitwy wiedeńskiej. W obliczu wojny rosyjsko-tureckiej i spodziewanego sojuszu polsko-rosyjskiego, król widząc wzmagające się sympatie Polaków do Szwecji i Turcji, dążył do podsycania nastrojów antytureckich, czemu miało służyć ufundowanie we wrześniu 1788 roku Pomnika Jana III Sobieskiego w Warszawie. Jednak jego propaganda nie przyniosła rezultatów.Wzorem dla Le Bruna był barokowy pomnik przedstawiający Jana III Sobieskiego na koniu, znajdujący się w apartamentach królewskich pałacu w Wilanowie. Duży blok szydłowieckiego piaskowca, z którego rzeźbę wykuto, czekał przygotowany od kilkudziesięciu lat. Monument ma wysokość ok. 4 metrów i ustawiony jest na moście, który został przebudowany według projektu Dominika Merliniego; dodano dwa przęsła i segment z arkadą.
Pomnik składa się z trzech części; główna, środkowa to król na koniu w zbroi rycerskiej i hełmie z pióropuszem tratujący pokonanych tureckich żołnierzy. Po bokach znajdują się tarcze z inskrypcjami w dwóch językach: po polsku i łacinie. Wsparte są na zdobycznej broni tureckiej. Odsłonięcie pomnika odbyło się 14 września 1788, 105 lat po zwycięskiej odsieczy wiedeńskiej. Most i pomnik są dobrze widoczne z okien rezydencji królewskiej i stanowią północne zwieńczenie kompozycji przestrzennej Łazienek.
Napis na tarczy z prawej głosi: Janowi III, królowi Polski i Wielkiemu Księciu Litewskiemu, Ojczyzny i sojuszników obrońcy, któregośmy postradali roku 1696. Stanisław August Król. Roku 1788
Z lewej strony – napis na tarczy po łacinie

Pomnik przetrwał obie wojny światowe, zagładę Warszawy, pożar Łazienek. W 1947 przeszedł gruntowną renowację. W 1999 został częściowo zdewastowany przez wandala; trzeba było odrestaurować urwaną rękę Turka i zniszczone napisy. W 2001 znowu wymagał renowacji, tym razem wichura, która przeszła nad Warszawą, strąciła głowę króla do kanału zasilającego staw.

Pomnik Bolesława Prusa

Pomnik Bolesława Prusa w Warszawie – posąg Bolesława Prusa, według projektu Anny Kamieńskiej-Łapińskiej.
Pomnik stoi w pobliżu skrzyżowania Krakowskiego Przedmieścia i ulicy Karowej, na skwerze im. ks. Jana Twardowskiego, między klasztorem Wizytek i hotelem Bristol. Przed wojną w tym miejscu stała XVIII-wieczna kamienica, gdzie mieściła się redakcja oraz drukarnia Kuriera Warszawskiego. Bolesław Prus był jednym z jego redaktorów: prowadził swoją stałą rubrykę, tzw. „kroniki tygodniowe”, które były jednym ze źródeł jego popularności.
Postać pisarza o wysokości 3,6 m wykonana jest z brązu i stoi na granitowym cokole. Bolesław Prus został przedstawiony jako starszy człowiek, trzymający laskę w założonych za plecami rękach, stoi w charakterystycznej, „zamyślonej” pozie lub jakby przyglądał się komuś z zaciekawieniem. Pomnik ma symbolizować częste spacery pisarza ulicami miasta.
Pomnik został odsłonięty w 15 stycznia 1977 roku.
W lutym 2012 roku członkowie Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Tragedii Narodowej pod Smoleńskiem zaproponowali – z inicjatywy prof. Krzysztofa Pawłowskiego – usunięcie pomnika Bolesława Prusa i wystawienie w tym miejscu pomnika ofiar katastrofy smoleńskiej. Prof. Pawłowski powiedział o tym miejscu: „To smutna, tymczasowa przestrzeń z plenerową wystawą przypominającą gazetkę ścienną i biednym pomnikiem Bolesława Prusa, który stoi tam przypadkowo”.

Pomnik Adama Mickiewicza

Pomnik Adama Mickiewicza w Warszawie – pomnik Adama Mickiewicza na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, neoklasycystyczny, wzniesiony w latach 1897–1898 według projektu Cypriana Godebskiego, odsłonięty 24 grudnia 1898.
Pomnik Adama Mickiewicza w Warszawie wzniesiony został na placu powstałym z wyburzenia budynków na terenie dawnej jurydyki Dziekanka, w miejscu fontanny przeniesionej na plac Bankowy. Sam pomnik, dłuta Cypriana Godebskiego, został wkomponowany w otoczenie przez Józefa Piusa Dziekońskiego i Władysława Marconiego. Odsłonięty został 24 grudnia 1898 roku w 100 rocznicę urodzin poety. Cokół wykonany był z granitu włoskiego, a sama statua o wysokości 4,5 metra odlana została we Włoszech.

W 1942 zdemontowany przez Niemców i wywieziony do Rzeszy, gdzie po wojnie w Hamburgu polska misja wojskowa odnalazła m.in. głowę i fragment torsu. Kopię odlewu wykonał Jan Szczepkowski, odtworzono także cokół i ogrodzenie. Był to trzeci odbudowany pomnik warszawski.

Odsłonięty ponownie 28 stycznia 1950 na zamknięcie jubileuszowego Roku Mickiewiczowskiego, jednak otoczenie jego nie zostało wtedy do końca odtworzone. Żeliwne znicze wokół pomnika powróciły do Polski dopiero w latach 80. XX wieku i wtedy to wróciły na swoje miejsce.

30 stycznia 1968 pod pomnikiem miała miejsce manifestacja studencka przeciwko zdjęciu (na żądanie ambasady ZSRR) z afisza Teatru Narodowego w Warszawie Dziadów.

Pomnik Charles'a de Gaulle'a

Pomnik Charles'a de Gaulle'a – pomnik przed budynkiem Centrum Bankowo-Finansowego, ustawiony tuż przy rondzie Charles'a de Gaulle'a w Warszawie, którego autorem jest rzeźbiarz francuski Jean Cardot (ur. 30 lipca 1930). Pomnik został odsłonięty 14 maja 2005. Warszawski pomnik ufundowały francuskie firmy i instytucje działające w Polsce. Inwestorem była Polska Sekcja Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Członków Legii Honorowej.

Pomnik poświęcony jest francuskiemu generałowi, a następnie prezydentowi Francji Charles'owi de Gaulle'owi. Jest on kopią pomnika stojącego w Paryżu przy Polach Elizejskich.

Pomnik Józefa Piłsudskiego (pl. Piłsudskiego)

Pomnik Józefa Piłsudskiego w Warszawie – pomnik Józefa Piłsudskiego w Warszawie, w Śródmieściu, wzniesiony w 1995 według projektu Tadeusza Łodziany.

Pomnik ustawiony jest na ulicy Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, w Śródmieściu Północnym, w ciągu osi Saskiej, zwrócony licem w stronę placu Marszałka Józefa Piłsudskiego. Lokalizacja ta poddawana jest krytyce i często podnoszone są postulaty zmiany lokalizacji monumentu w pobliżu Grobu Nieznanego Żołnierza. W trakcie świąt i uroczystości państwowych żołnierze Wojska Polskiego ustawiają się tyłem do pomnika Marszałka, co odbierane jest jako lekceważenie i zniewaga Piłsudskiego.

Wykonany został w gdyńskiej Stoczni Marynarki Wojennej z brązu i granitu. Uroczystego odsłonięcia pomnika dokonała Jadwiga Jaraczewska – córka Piłsudskiego oraz prezydent RP Lech Wałęsa w 75. rocznicę bitwy warszawskiej 1920.

Przy Belwederze znajduje się drugi pomnik Marszałka Piłsudskiego z 1998 roku. Przy Akademii Wychowania Fizycznego znajduje się najstarszy, bo sięgający lat 30. XX wieku, pomnik w formie popiersia.