Pomnik Jana Kilińskiego w Warszawie – posąg Jana Kilińskiego, według projektu Stanisława Jackowskiego, znajdujący się przy ul. Podwale w Warszawie.
Jeden z nielicznych warszawskich pomników, który nie został zniszczony w czasie II wojny światowej.
Pomnik powstał według projektu Stanisława Jackowskiego, a odlany został w 1935 w firmie „Bracia Łopieńscy”. Odsłonięto go na Placu Krasińskich 19 kwietnia 1936 w obecności Ignacego Mościckiego w 30. rocznicę powołania Warszawskiej Izby Rzemieślniczej. Cokół pomnika został wykonany przez firmę kamieniarską Jana Fedorowicza z granitu finlandzkiego pochodzącego z rozebranego soboru św. Aleksandra Newskiego na placu Saskim. Po zakończeniu uroczystości ulicami Warszawy przeszedł uroczysty pochód przedstawicieli wszystkich cechów warszawskich, z których każdy niósł symbol swego zawodu.
W czasie wojny Niemcy zdemontowali pomnik w ramach zemsty za zdjęcie przez Polaków 12 lutego 1942 niemieckich napisów z pomnika Mikołaja Kopernika. Wkrótce jednak wyszło na jaw, że pomnik ukryto w magazynach Muzeum Narodowego i na jego fasadzie pojawił się napis: Jam tu ludu W-wy. – Kiliński Jan. Pojawił się też napis „podpisany” przez samego Kopernika: W odwecie za zniszczenie pomnika Kilińskiego zarządzam przedłużenie zimy o 6 tygodni. Zima tego roku była dłuższa.
Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945, nie zniszczony, a jedynie pozbawiony szabli, jako jeden z pierwszych warszawskich pomników stanął w alei 3 Maja naprzeciwko gmachu Muzeum Narodowego. 1 września 1946 został przeniesiony z powrotem na plac Krasińskich, gdzie stał przez 12 lat. 15 listopada 1959 pomnik po raz kolejny zmienił miejsce pobytu i tym razem już na stałe został przeniesiony na miejsce przy ul. Podwale, u wylotu ul. Piekarskiej. Nowy granitowy cokół ufundowali rzemieślnicy warszawscy, co upamiętnia napis wykuty na pomniku.
Umiejscowienie monumentu uzasadnione jest tym, że w jego pobliżu znajdowała się siedziba ambasadora rosyjskiego w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Jan Kiliński dowodził szturmem mieszkańców Starego Miasta na tę rezydencję 17 kwietnia 1794.
W latach 1993–1994 pomnik został poddany gruntownej renowacji, dzięki której wzmocniono jego osłabiony fundament i wyprostowano cokół odchylony od pionu o 12 stopni.
Pomnik składa się z rzeźby wykonanej z brązu o wysokości 4 metrów oraz granitowego cokołu o wysokości 3 metrów. Jan Kiliński rusza do szturmu, idąc w płaszczu, z wysoko podniesioną szablą i z pistoletem za pasem.
Na cokole widnieje napis: „JANOWI KILIŃSKIEMU WODZOWI LUDU STOLICY ROKU 1794. RODACY R. 1934”.
Pierwotnie na frontonie cokołu znajdowała się płaskorzeźba autorstwa Walentego Smyczyńskiego Kiliński prowadzący powstańców przez pl. Zamkowy, jednak po wojnie nie została ona odtworzona.
Jeden z nielicznych warszawskich pomników, który nie został zniszczony w czasie II wojny światowej.
Pomnik powstał według projektu Stanisława Jackowskiego, a odlany został w 1935 w firmie „Bracia Łopieńscy”. Odsłonięto go na Placu Krasińskich 19 kwietnia 1936 w obecności Ignacego Mościckiego w 30. rocznicę powołania Warszawskiej Izby Rzemieślniczej. Cokół pomnika został wykonany przez firmę kamieniarską Jana Fedorowicza z granitu finlandzkiego pochodzącego z rozebranego soboru św. Aleksandra Newskiego na placu Saskim. Po zakończeniu uroczystości ulicami Warszawy przeszedł uroczysty pochód przedstawicieli wszystkich cechów warszawskich, z których każdy niósł symbol swego zawodu.
W czasie wojny Niemcy zdemontowali pomnik w ramach zemsty za zdjęcie przez Polaków 12 lutego 1942 niemieckich napisów z pomnika Mikołaja Kopernika. Wkrótce jednak wyszło na jaw, że pomnik ukryto w magazynach Muzeum Narodowego i na jego fasadzie pojawił się napis: Jam tu ludu W-wy. – Kiliński Jan. Pojawił się też napis „podpisany” przez samego Kopernika: W odwecie za zniszczenie pomnika Kilińskiego zarządzam przedłużenie zimy o 6 tygodni. Zima tego roku była dłuższa.
Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945, nie zniszczony, a jedynie pozbawiony szabli, jako jeden z pierwszych warszawskich pomników stanął w alei 3 Maja naprzeciwko gmachu Muzeum Narodowego. 1 września 1946 został przeniesiony z powrotem na plac Krasińskich, gdzie stał przez 12 lat. 15 listopada 1959 pomnik po raz kolejny zmienił miejsce pobytu i tym razem już na stałe został przeniesiony na miejsce przy ul. Podwale, u wylotu ul. Piekarskiej. Nowy granitowy cokół ufundowali rzemieślnicy warszawscy, co upamiętnia napis wykuty na pomniku.
Umiejscowienie monumentu uzasadnione jest tym, że w jego pobliżu znajdowała się siedziba ambasadora rosyjskiego w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Jan Kiliński dowodził szturmem mieszkańców Starego Miasta na tę rezydencję 17 kwietnia 1794.
W latach 1993–1994 pomnik został poddany gruntownej renowacji, dzięki której wzmocniono jego osłabiony fundament i wyprostowano cokół odchylony od pionu o 12 stopni.
Pomnik składa się z rzeźby wykonanej z brązu o wysokości 4 metrów oraz granitowego cokołu o wysokości 3 metrów. Jan Kiliński rusza do szturmu, idąc w płaszczu, z wysoko podniesioną szablą i z pistoletem za pasem.
Na cokole widnieje napis: „JANOWI KILIŃSKIEMU WODZOWI LUDU STOLICY ROKU 1794. RODACY R. 1934”.
Pierwotnie na frontonie cokołu znajdowała się płaskorzeźba autorstwa Walentego Smyczyńskiego Kiliński prowadzący powstańców przez pl. Zamkowy, jednak po wojnie nie została ona odtworzona.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz