Pomnik Braterstwa Broni – pierwszy pomnik ustawiony w Warszawie po II wojnie światowej. Zlokalizowany jest na placu Wileńskim na Pradze Północ na skrzyżowaniu al. „Solidarności” i ul. Targowej. Odsłonięty został 18 listopada 1945 przed ówczesną siedzibą komunistycznego Rządu Tymczasowego RP mieszczącą się w przedwojennym budynku Dyrekcji Kolei Państwowych. Pomnik ten przez warszawiaków jest określany jako Czterech smutnych lub Pomnik czterech śpiących, trzech walczących lub w skrócie Pomnik czterech śpiących.
Autorstwo pomnika wiele źródeł przypisuje radzieckiemu majorowi A. Nieńko, który miał również zaprojektować drugi monument poświęcony żołnierzom radzieckim w parku Skaryszewskim. Niektóre źródła podają jednak, że autorem pierwotnego szkicu pomnika był A. Korolew, natomiast major Grigorij Nenko czuwał nad ideologiczną słusznością monumentu. Projekt zrealizowali architekci i rzeźbiarze związani z Biurem Odbudowy Stolicy: Stanisław Sikora, Stefan Momot, Józef Trenarowski, Józef Gazy, Bohdan Lachert i Jerzy Jarnuszkiewicz (wg J. Kasprzyckiego – S. Sikora, J. Trenarowski, J. Ślusarczyk, S. Momot, M. Kuriata). Początkowo rzeźby były gipsowanymi odlewami, pomalowanymi farbą imitującą brąz.
Dopiero w 1947 zastąpiono je odlewami z brązu. Odlewy wykonane zostały z metali uzyskanych z przetopienia niemieckiej amunicji zdobytej w Berlinie. W latach 1960-61 dokonano renowacji pomnika i jego przebudowy przez Zespoły Pracowni Plastycznych - wymieniono prowizoryczne okładziny na bloki jasnego piaskowca i odnowiono rzeźby.
Na cokole z czerwonego trawertynu, przeznaczonym pierwotnie dla projektowanego przed wojną pomnika księdza Ignacego Skorupki, został umieszczony napis w językach polskim i rosyjskim "Chwała bohaterom Armii Radzieckiej, towarzyszom broni, którzy oddali swe życie za wolność i niepodległość narodu polskiego Pomnik ten wznieśli mieszkańcy Warszawy 1945". W 1967, w związku z przebudową skrzyżowania ul. Targowej z al. "Solidarności" (wówczas Karola Świerczewskiego) pomnik przesunięto 8 metrów na wschód.
W 1992 pomnik miał zostać zdemontowany jako relikt poprzedniego ustroju, ale został wybroniony przez rzeźbiarza Stefana Momota, który wtedy przyznał się do autorstwa rzeźby.
W styczniu 2007 po raz kolejny pojawił się pomysł przeniesienia pomnika w inne miejsce i zbudowania na jego miejscu przystanku tramwajowego. Plany te potwierdzono w 2010 roku w związku z budową stacji metra, która będzie się znajdować w tym miejscu. 8 listopada 2011 rozpoczął się demontaż pomnika.
Autorstwo pomnika wiele źródeł przypisuje radzieckiemu majorowi A. Nieńko, który miał również zaprojektować drugi monument poświęcony żołnierzom radzieckim w parku Skaryszewskim. Niektóre źródła podają jednak, że autorem pierwotnego szkicu pomnika był A. Korolew, natomiast major Grigorij Nenko czuwał nad ideologiczną słusznością monumentu. Projekt zrealizowali architekci i rzeźbiarze związani z Biurem Odbudowy Stolicy: Stanisław Sikora, Stefan Momot, Józef Trenarowski, Józef Gazy, Bohdan Lachert i Jerzy Jarnuszkiewicz (wg J. Kasprzyckiego – S. Sikora, J. Trenarowski, J. Ślusarczyk, S. Momot, M. Kuriata). Początkowo rzeźby były gipsowanymi odlewami, pomalowanymi farbą imitującą brąz.
Dopiero w 1947 zastąpiono je odlewami z brązu. Odlewy wykonane zostały z metali uzyskanych z przetopienia niemieckiej amunicji zdobytej w Berlinie. W latach 1960-61 dokonano renowacji pomnika i jego przebudowy przez Zespoły Pracowni Plastycznych - wymieniono prowizoryczne okładziny na bloki jasnego piaskowca i odnowiono rzeźby.
Na cokole z czerwonego trawertynu, przeznaczonym pierwotnie dla projektowanego przed wojną pomnika księdza Ignacego Skorupki, został umieszczony napis w językach polskim i rosyjskim "Chwała bohaterom Armii Radzieckiej, towarzyszom broni, którzy oddali swe życie za wolność i niepodległość narodu polskiego Pomnik ten wznieśli mieszkańcy Warszawy 1945". W 1967, w związku z przebudową skrzyżowania ul. Targowej z al. "Solidarności" (wówczas Karola Świerczewskiego) pomnik przesunięto 8 metrów na wschód.
W 1992 pomnik miał zostać zdemontowany jako relikt poprzedniego ustroju, ale został wybroniony przez rzeźbiarza Stefana Momota, który wtedy przyznał się do autorstwa rzeźby.
W styczniu 2007 po raz kolejny pojawił się pomysł przeniesienia pomnika w inne miejsce i zbudowania na jego miejscu przystanku tramwajowego. Plany te potwierdzono w 2010 roku w związku z budową stacji metra, która będzie się znajdować w tym miejscu. 8 listopada 2011 rozpoczął się demontaż pomnika.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz